Sonata Kreutzerowska – Lew Tołstoj
„Sonata Kreutzerowska” to nowela Lwa Tołstoja, opublikowana w 1889 roku. Jest to jedno z najbardziej kontrowersyjnych dzieł pisarza, które wywołało burzę dyskusji i krytyki w Rosji i na świecie. Nowela opowiada o Pozdnyszewie, mężczyźnie zgorzkniałym i zazdrosnym, który po latach małżeństwa zabija swoją żonę. Tołstoj przedstawia w niej swoje poglądy na temat małżeństwa, miłości, seksualności i religii, które były radykalne i szokujące dla ówczesnego społeczeństwa.
Geneza i Kontekst
„Sonata Kreutzerowska” powstała w kontekście kryzysu duchowego, który przeżywał Tołstoj w latach 80. XIX wieku. Pisarz odrzucił swoje dotychczasowe życie arystokraty i poświęcił się religii i służbie ludziom. W noweli wyraża swoje poglądy na temat małżeństwa, które uważał za instytucję opartą na egoizmie i pożądaniu, a nie na miłości i szacunku. Tołstoj krytykował również seksualność, którą uważał za źródło cierpienia i grzechu.
Treść Noweli
Nowela rozpoczyna się od rozmowy Pozdnyszewa z nieznajomym w pociągu. Pozdnyszew opowiada o swoim życiu i o tym, jak jego małżeństwo zniszczyło jego szczęście. Mówi o swojej zazdrości, o tym, jak podejrzewał żonę o zdradę i jak w końcu ją zabił. Tołstoj przedstawia Pozdnyszewa jako człowieka zgorzkniałego i nieszczęśliwego, który nie potrafił znaleźć szczęścia w małżeństwie.
W noweli pojawia się również wątek muzyki. Tytułowa „Sonata Kreutzerowska” to utwór Beethovena, który Pozdnyszew słuchał w dniu zabójstwa swojej żony. Tołstoj wykorzystuje muzykę jako symbol namiętności i cierpienia, które towarzyszą Pozdnyszewowi w jego ostatnich chwilach.
Interpretacje
„Sonata Kreutzerowska” była interpretowana na wiele sposobów. Niektórzy krytycy uważali ją za dzieło antyfeministyczne, które usprawiedliwia przemoc wobec kobiet. Inni widzieli w niej ostrzeżenie przed niebezpieczeństwami zazdrości i pożądania. Jeszcze inni interpretowali nowelę jako próbę Tołstoja, aby zreformować instytucję małżeństwa i stworzyć nowy model relacji międzyludzkich.
Wpływ na Kulturę
„Sonata Kreutzerowska” wywołała burzę dyskusji i krytyki w Rosji i na świecie. Nowela została zakazana w wielu krajach, a Tołstoj został oskarżony o obsceniczność i bluźnierstwo. Mimo to „Sonata Kreutzerowska” stała się jednym z najważniejszych dzieł Lwa Tołstoja i wpłynęła na rozwój literatury i kultury.
- Nowela zainspirowała wielu pisarzy i artystów, którzy tworzyli swoje własne interpretacje jej treści.
- „Sonata Kreutzerowska” stała się symbolem kontrowersji i dyskusji na temat seksualności, małżeństwa i religii.
- Nowela nadal jest czytana i analizowana przez krytyków literackich i badaczy kultury.
Podsumowanie
„Sonata Kreutzerowska” to nowela Lwa Tołstoja, która wywołała burzę dyskusji i krytyki w Rosji i na świecie. Tołstoj przedstawia w niej swoje radykalne poglądy na temat małżeństwa, miłości, seksualności i religii. Nowela jest interpretowana na wiele sposobów, ale bez wątpienia jest jednym z najważniejszych dzieł pisarza i wpłynęła na rozwój literatury i kultury.